Molekularni biomarkeri i terapijski odgovori: Istraživanje kancera dojke kod žena premenopauzalne dobi
Karcinom dojke predstavlja vodeći oblik maligniteta kod žena širom svijeta, a posebno je zabrinjavajuća njegova incidenca kod premenopauzalne populacije. Savremena onkološka istraživanja fokusiraju se na molekularnu karakterizaciju tumora i identifikaciju prediktivnih biomarkera koji mogu unaprijediti personalizovani pristup terapiji.
Cilj istraživanja
Glavni cilj ovog istraživanja bio je utvrditi povezanost između ekspresije biomarkera HER2/neu, ER (estrogen receptora), PR (progesteron receptora) i Ki-67 proliferacijskog indeksa sa terapijskim ishodima kod pacijentkinja mlađih od 50 godina.
Materijal i metode
Studija je sprovedena retrospektivnom analizom 314 slučajeva invazivnog duktalnog karcinoma dojke, dijagnostifikovanih između 2017. i 2022. godine. Uzorci su analizirani imunohistohemijskim metodama i kvantifikovani pomoću standardizovanih scoring sistema (Allred i IRS skale). Klinički parametri uključivali su veličinu tumora, prisustvo limfne invazije, TNM stadijum, odgovor na neoadjuvantnu hemoterapiju (NACT) i petogodišnje preživljenje.
Rezultati
HER2/neu overekspresija je identifikovana u 26.7% slučajeva, s pozitivnim odgovorom na Trastuzumab terapiju u 78% pacijentkinja.
Pozitivna ekspresija ER i PR receptora zabilježena je kod 63.4% uzoraka, što je korelirano sa boljim odgovorom na hormonsku terapiju (Tamoksifen).
Visok Ki-67 (>30%) bio je prisutan kod 48.2% ispitanica i povezan s lošijim terapijskim odgovorom i većim rizikom od metastaza.
Trostruko negativni karcinomi (ER-/PR-/HER2-) činili su 14.6% uzoraka, sa značajno nižim stopama petogodišnjeg preživljenja (47%) u poređenju s ostalim podtipovima.
Diskusija
Dobijeni rezultati potvrđuju važnost molekularne klasifikacije karcinoma dojke u terapijskom planiranju. Posebno su značajni podaci o prognostičkom značaju Ki-67 indeksa, čiji je nivo direktno povezan s proliferativnim potencijalom tumorskog tkiva. Pacijentkinje sa Luminal B podtipom (ER+/PR+/HER2-/Ki-67 visoko) imale su bolji odgovor na kombinovanu endokrinu i citotoksičnu terapiju, dok su trostruko negativni karcinomi zahtijevali agresivniji pristup s ograničenim terapijskim opcijama.
Zapažen je i trend da mlađe pacijentkinje češće razvijaju agresivnije forme bolesti, što sugeriše moguću ulogu genetičkih predispozicija i hormonskog disbalansa u patogenezi. Preporučuje se ciljano genetsko testiranje BRCA1 i BRCA2 mutacija kod visokorizičnih pacijentkinja.
Zaključak
Molekularni biomarkeri su ključni alati u savremenom menadžmentu karcinoma dojke. Identifikacija ekspresijskih profila omogućava ne samo precizniju dijagnozu, već i efikasniji odabir terapijskih modaliteta. Ova studija potvrđuje da integrisani pristup dijagnostici i terapiji značajno doprinosi produženju preživljenja i poboljšanju kvaliteta života kod pacijentkinja s karcinomom dojke.
Napomena: Ograničenja istraživanja uključuju varijabilnost u kvalitetu uzoraka i neujednačen pristup adjuvantnim terapijama među institucijama koje su dostavljale podatke. U budućim radovima planirana je i analiza ekspresije novih markera poput PD-L1 i GATA3.
