Istraživanje prevalencije i faktora rizika psihičkih poremećaja kod mladih odraslih osoba
Psihički poremećaji, uključujući anksioznost, depresiju i poremećaje ponašanja, sve su češći među mladim odraslim osobama, posebno u dobu između 18 i 30 godina. Ovaj članak predstavlja sažetak višefaznog istraživanja koje je imalo za cilj da utvrdi prevalenciju psihičkih problema, identifikuje faktore rizika i istraži povezanost između socijalnih, bioloških i digitalnih uticaja na mentalno zdravlje.
Metodologija
Istraživanje je sprovedeno u periodu od 18 mjeseci na uzorku od 1.200 ispitanika u dobi od 18 do 29 godina, iz četiri univerzitetska centra u regionu. Korišteni su standardizovani instrumenti: Beckov inventar depresije (BDI-II), Skala anksioznosti Hamilton (HAM-A), te Skala stresa u svakodnevnom životu (DASS-21). Dodatno je urađena bihejvioralna procjena digitalnih navika i povezanosti sa snom, fizičkom aktivnošću i akademskim uspjehom.
Rezultati
Preliminarna analiza pokazala je da 42% ispitanika pokazuje simptome umjerene do teške depresije, dok je 36% klasifikovano sa visokom razinom anksioznosti. Značajno je da su žene pokazale višu stopu oba poremećaja u odnosu na muškarce (p<0.05). Najznačajniji faktori rizika identificirani su: Nedostatak sna (<6h dnevno) Prekomjerno korištenje društvenih mreža (>4h dnevno)
Nizak nivo fizičke aktivnosti (<2 dana sedmično) Loši međuljudski odnosi i konflikti u porodici Akademski stres i loša organizacija vremena Zabilježeno je i da su ispitanici koji provode više od 5 sati dnevno na mobilnim uređajima imali veći skor depresije i poremećaja pažnje. Zanimljivo, studenti tehničkih fakulteta imali su nešto niže stope anksioznosti u poređenju s humanističkim usmjerenjima, ali su imali izraženije simptome otuđenja. Diskusija Rezultati potvrđuju da su digitalna preopterećenost, stres i poremećaji sna ključni faktori koji doprinose pogoršanju psihičkog zdravlja kod mladih. Takođe, nalazi ukazuju na značaj rodnih razlika u percepciji stresa i emocionalnoj regulaciji. Uočen je nedostatak efikasnih mehanizama samopomoći i niska stopa traženja stručne pomoći – svega 11% ispitanika sa izraženim simptomima je ikada posjetilo psihologa ili psihijatra. Jedan od problema je i stigma koja je i dalje prisutna u akademskoj zajednici u vezi mentalnog zdravlja. Zaključak Psihički problemi kod mladih odraslih osoba predstavljaju ozbiljan javnozdravstveni izazov. Istraživanje jasno ukazuje na potrebu za sistematskim preventivnim programima, digitalnom higijenom i podrškom u obrazovnim institucijama. Rano prepoznavanje simptoma i podizanje svijesti među studentima mogu biti ključni faktori u borbi protiv rasta mentalnih poremećaja. Napomena: Tokom ankete, primjećeno je da je dio ispitanika davao nekonzistentne odgovore (npr. različiti odgovori na istovjetna pitanja), što može uticati na validnost pojedinih podataka. Ovo sugeriše potrebu za kombinovanjem kvantitativnih i kvalitativnih metoda u daljim istraživanjima.
